Dzieci (0–12 lat)

Wizyty obowiązkowe i przesiewowe:

  • Bilans zdrowia – terminy kontrolne: Wizyty bilansowe (1, 6, 9, 12 miesiąc życia, 2, 4, 6 rok życia, bilanse szkolne)

  • Szczepienia ochronne: Realizowane według aktualnego kalendarza szczepień.

 

Badania dodatkowe:

  • Badania laboratoryjne: Morfologia krwi i ogólne badanie moczu – harmonogram zgodnie z zaleceniami lekarza prowadzącego

  • Kontrola wzroku i słuchu: Badania przesiewowe co 1–2 lata, a częstotliwość ustalana indywidualnie przez pediatrę.

  • Profilaktyka stomatologiczna: Regularne wizyty u stomatologa (co 6 miesięcy) oraz edukacja w zakresie higieny jamy ustnej.

 

Młodzież (13–18 lat)

Badania kontrolne:

  • Kompleksowy bilans zdrowia:  13–14 lat, 16–17 lat, po ukończeniu 18 roku życia

  • Badania laboratoryjne: Morfologia, glukoza, lipidogram oraz badanie moczu – częstotliwość w zależności od czynników ryzyka  (np. otyłość, rodzinna historia cukrzycy).

  • Pomiary ciśnienia tętniczego: Co najmniej raz w roku.

  • Badania wzroku i słuchu: Co 2 lata lub zgodnie z zaleceniami pediatry.

     

Specjalistyczne konsultacje:

  • Kobiety: Pierwsza wizyta u ginekologa – zalecana przy rozpoczęciu miesiączkowania; dalsza profilaktyka raka szyjki macicy powinna być dostosowana do indywidualnych potrzeb (obecnie zaleca się rozpoczęcie cytologii po osiągnięciu 25. roku życia, z interwałem 3-letnim dla kobiet bez dodatkowych czynników ryzyka

 

Zdrowie Psychiczne: 

  • W związku z nasilonym stresem okresu dojrzewania, warto uwzględnić ocenę stanu psychicznego oraz wsparcie w zakresie problemów emocjonalnych.

 

Dorośli (19–39 lat)

Podstawowe badania profilaktyczne (min. raz w roku):

  • Badania laboratoryjne: Morfologia krwi, glukoza, lipidogram oraz ogólne badanie moczu; częstotliwość dostosowywana indywidualnie w zależności od czynników ryzyka.

  • Pomiary: Ciśnienie tętnicze, BMI oraz obwód talii jako element oceny ryzyka sercowo-naczyniowego.

  • Wywiad i samokontrola: Edukacja na temat samodzielnego badania piersi (u kobiet) i jąder (u mężczyzn) – wykonywane systematycznie (np. co miesiąc), przy czym nazbyt częste samobadania nie zastępują regularnych wizyt u specjalistów.

 

Badania dodatkowe co 2–3 lata:

  • Kontrola EKG: Szczególnie u osób z dodatkowymi czynnikami ryzyka lub objawami sugerującymi zaburzenia układu krążenia.

  • Wizyty u stomatologa i ocena wzroku: Co 2–3 lata, w zależności od stanu zdrowia jamy ustnej i oczu.

 

Specjalistyczne zalecenia dla kobiet: 

  • Cytologia szyjki macicy: aktualne wytyczne zalecają wykonywanie badania co 3 lata u kobiet w wieku 25–65 lat, o ile poprzednie wyniki były prawidłowe 

  • USG piersi: U kobiet ze zwiększonym ryzykiem raka piersi – konsultacja i wykonywanie badań według indywidualnych zaleceń lekarza.

 

Specjalistyczne zalecenia dla mężczyzn: 

  • Konsultacja urologiczna: Pierwsza ocena urologiczna zalecana od około 30. roku życia, przy szczególnej uwadze osób z obciążeniem rodzinnym.

  • Badania PSA: Obecnie rutynowe badanie PSA u mężczyzn w tej grupie wiekowej bez objawów i czynników ryzyka nie jest rekomendowane; decyzję o badaniu należy podejmować indywidualnie, zwłaszcza gdy występuje historia raka prostaty w rodzinie

 

Dodatkowe aspekty:

  • Edukacja i styl życia: Promowanie aktywności fizycznej, zdrowej diety, unikania używek (alkohol, tytoń) oraz regularnego monitorowania stanu zdrowia.

  • Ocena witaminy D: Szczególnie w okresach niskiego nasłonecznienia lub przy objawach niedoboru.

 

Dorośli 40–64 lata

Roczne badania profilaktyczne:

  • Badania laboratoryjne: Morfologia, glukoza, lipidogram, próby wątrobowe, kreatynina, TSH oraz ogólne badanie moczu.

  • Pomiary: Ciśnienie tętnicze, BMI oraz obwód talii – elementy kontroli ryzyka sercowo-naczyniowego.

  • EKG: Badanie EKG przynajmniej raz w roku, szczególnie u osób z dodatkowymi czynnikami ryzyka.

     

Badania uzupełniające (co 1–2 lata lub według wskazań):

  • Badania obrazowe: Badanie usg jamy brzusznej

  • Ocena stanu wzroku: Wizyty okulistyczne co 2–3 lata.

 

Badania przesiewowe onkologiczne:

Kobiety:

  • Mammografia: Obecnie zalecana co 2 lata dla kobiet w wieku 50–69 lat. U kobiet z podwyższonym ryzykiem możliwe jest rozpoczęcie badań już wcześniej – decyzję podejmuje lekarz.

  • Cytologia szyjki macicy: Zgodnie z aktualnymi wytycznymi, wykonywana co 3 lata w grupie wiekowej 25–65 lat (o ile poprzednie wyniki są prawidłowe)

Mężczyźni: 

  • Badanie prostaty (PSA): U mężczyzn z grupy ryzyka (np. historia raka prostaty w rodzinie) – podejmowane indywidualnie, zazwyczaj od 50 roku życia.

  • Kolonoskopia: rozpoczęcie zwykle od 50. roku życia z zalecanym interwałem co 10 lat; w przypadku czynników ryzyka interwał może być skrócony.

 

Dodatkowe zalecenia:

  • Profilaktyka metaboliczna: Ocena ryzyka cukrzycy , szczególnie u osób z nadwagą, otyłością czy dodatkowymi czynnikami ryzyka.

  • Ocena ryzyka układu krążenia: Uwzględnienie wyników lipidogramu oraz innych markerów ryzyka w celu wdrażania działań prewencyjnych.

 

Seniorzy (65+ lat)

Roczny kompleksowy przegląd zdrowotny:

  • Badania laboratoryjne: Kompleksowy panel (morfologia, glukoza, lipidogram, próby wątrobowe, kreatynina, TSH) oraz ogólne badanie moczu.

  • Pomiary i badania obrazowe: Regularna kontrola ciśnienia tętniczego, BMI oraz ocena obwodu talii. EKG oraz RTG klatki piersiowej – szczególnie u pacjentów z chorobami układu krążenia.

  • Oceny funkcjonalne: Systematyczne badania funkcji poznawczych (testy pamięci i koncentracji) oraz stanu psychicznego. Kontrole wzroku i słuchu – zalecane co najmniej raz w roku.

  • Konsultacja geriatryczna: Ocena indywidualnych potrzeb zdrowotnych, planowanie rehabilitacji oraz profilaktyki upadków.

 

Badania onkologiczne:

  • Kolonoskopia i inne badania przesiewowe: Decyzje dotyczące ich częstotliwości powinny być podejmowane w oparciu o indywidualną ocenę ryzyka nowotworowego.

Dodatkowe aspekty profilaktyki:

  • Ocena stanu kości: Densytometria kości zwłaszcza u kobiet po menopauzie w celu wczesnego wykrycia osteoporozy.

  • Ocena funkcji równowagi i profilaktyka upadków: Badania funkcjonalne oraz szkolenia z zakresu zapobiegania upadkom.